Op 3 Februari besprak de boekenclub in café Markzicht ‘The Handmaid’s Tale’ van Margaret Atwood. Deze intrigerende dystopische roman verhaalt over hoe Offred zich in de theocratische dictatuur Gilead staande probeert te houden in haar positie als ‘handmaid’: een tot object gereduceerde broeimachine voor de elite.
Internalisering en vrije wil
De bespreking zwaaide alle kanten op. Zo waren we allemaal erg aangegrepen door hoe Offred de normen en waarden van het theocratische systeem geïnternaliseerd had. In hoeverre is er sprake van vrije wil en hoe beïnvloedbaar zijn mensen door systemen en de hegemonie van heersende klassen? Het zet erg aan het denken over hoe je (sociale) omgeving en de maatschappij bepalend zijn voor je normen- en waardensysteem.
Liberale vrijheid en socialistische vrijheid?
Daarnaast hadden we een boeiende discussie over het onderscheid tussen verschillende vormen van vrijheid: ‘freedom from’, ‘freedom to’ en ‘social freedom’. Zo verwijzen liberalen vaak naar vrijheid als afwezigheid van dwang (ook wel ‘negatieve vrijheid’). Vrijheid kan daarentegen ook beschouwd worden als de mogelijkheid om naar je eigen wil te handelen, wat zich bijvoorbeeld kan vertalen naar vrijheid tot zelfontplooiing (bijvoorbeeld door middel van onderwijs) (zie ook J.S. Mill en Isaiah Berlin). Sociale vrijheid is dat je doet wat je werkelijk wilt en dat de werkelijkheid ook hierin voorziet doordat je erkend wordt door anderen ik wat je wil/doet/bent. Ook liet het ons denken aan Roosevelt’s ‘Freedom of Want’: vrijwaring van gebrek, zoals armoede, of vrijheid van zorgen.
En verder
Ten slotte betwisten we de geloofwaardigheid van personages, de functies van bloemen, trokken we vergelijkingen met andere dystopische klassiekers, kwamen we natuurlijk op de deplorabele staat van vrouwenrechten in Polen, de zuidelijke VS en Afghanistan en natuurlijk waren ook bestaande verwachtingen voor vrouwen in Nederland gespreksonderwerp. Ons eindoordeel van het boek? Het boek zette goed aan het denken en was meeslepend, maar had soms wat beter gekund. De meningen variëren tot de cijfers 7 en 9. Gemiddelde: 7.7. :)
We wisselen in de boekenclub fictie af met non-fictie, ben jij er de volgende keer ook bij? Dan bespreken we ‘Fascisme’ van Daniël Knegt
Categorieën: Boekenclub